نگاهی به تحول خانواده در ایران وجهان و عوامل مؤثر بر آن

باسمه تعالی

چکیده

خانواده به عنوان بنیادی ترین نهاد اجتماعی در همه جوامع،و در همه ی زمانها  می باشد که هم سلامت فرد و هم بقای جامعه را تأمین می کند. در گذشته های دور  نظام خانوادگی پدر سالاری و متکی بر اصول مذهبی رایج در آن عصر بوده است  نه بر اساس علاقه و عاطفه . زنان از بسیاری از حقوق امروزی محروم بودند. مردان از اختیارات نامحدودی برخوردار بودند. ولی به تدریج براثر تحولات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و فکری، خانواده دچار تغییراتی شد.  از حجم خانواده کاسته شده و کارکردهای خانواده کاهش یافته و نهادها و مؤسسات دیگر جامعه عهده دار برخی از وظایف خانواده گردیدند.زنان در خانواده از موقعیت بهتری برخوردار شده  فرزندان نیز از حقوق و آزادی های بیشتری برخوردار گردیدند.پیوندهای خویشاوندی امروزه نسبت به گذشته کم رنگ تر شده و نفوذ خود را در برقراری پیوندهای ازدواج از دست داده اند. این تحولات را در ایران هم می توان دید . گذز از خانواده گسترده به خانواده هسته ای ، تغییر در شیوه های ازدواج و همسرگزینی ، هویت بخشیدن به زنان و قائل شدن حق مالکیت و ... برای آن ها ، ایجاد دگرگونی در روابط زن و شوهر و والدین و فرزندان و ... از جمله تغییراتی است که می توان در خانواده ی ایرانی مشاهده کرد.

کلید واژه ها:   خانواده ، خویشاوندی ، خانواده گسترده ، خانواده ی هسته ای ، پدر سالاری

     منابع :

     بهنام ، جمشید: ساختهای خانواده و خویشاوندی در ایران تهران: جیبی 1350.

     ترابی ، علی اکبر: جامعه شناسی ادبیات فارسی ، تبریز: فروغ آزادی ،1376.

     قرآن کریم

     کوئن ،بروس : درآمدی به جامعه شناسی ترجمه ی محسن ثلاثی تهران: نشر توتیا 1378.

     گیدنز ، آنتونی : جامعه شناسی ترجمه منوچهر صبوری تهران:نشر نی ،1383.

     ملکی ، حسن :آشنایی با قانون اساسی کد 3010دوره کاردانی تربیت معلم تهران:شرکت چاپ و نشر ایران

     وثوقی ،منصور : مبانی جامعه شناسی (1) رشته علوم اجتماعی  انتشارات دانشگاه پیام نور

     مظاهری ، علی اکبر : خانواده ایرانی در روزگار پیش از اسلام

     روزنامه همشهری شماره 3016 مورخه 19/1/1382

     نشریه ندای صادق  شماره 19 دانشگاه امام صادق